🛕 मंदिर डिझाइन –10 🛕

🛕 मंदिराचे वास्तुविश्लेषण (नेवासा दगडातील, एकशिखर रचना)

🔸 १. शिखर (शिखरलक्षणाध्याय):
हे मंदिर एकच उंच व भव्य नगरशैलीतील शिखर धारण करत आहे.
शिखर पायऱ्यांसारखे टप्प्याटप्प्याने उंचावत असून त्याच्या टोकावर सुबक व उठावदार कळस आहे.
शिखराच्या प्रत्येक स्तरावर कोरीव रथिका व अलंकारिक आकृत्या कोरलेल्या आहेत, ज्यामुळे भव्यता अधिक खुलून दिसते.

🔸 २. गर्भगृह (गर्भगृह व पिठलक्षणाध्याय):
मंदिराचे गर्भगृह शांत व गंभीर आहे.
प्रवेशद्वार साधेपणात नक्षीदार असून दोन्ही बाजूंना उभे असलेले कोरीव स्तंभ गूढतेची अनुभूती देतात.
गर्भगृहात मध्यभागी पिठ्ठ्यावर बसवलेली मूर्ती शक्तिशाली व पवित्रतेचे प्रतीक आहे.

🔸 ३. द्वार व स्तंभ रचना (द्वारलक्षणाध्याय):
प्रवेशद्वारावर अर्धवृत्ताकार नक्षीकाम, वेलबुट्टी व लहान देवताशिल्प स्पष्ट दिसतात.
दरवाज्याभोवतीचे स्तंभ भक्कम व अत्यंत बारकाईने खोदलेले आहेत.
स्तंभांवर फुलदाणी, बेलबुट्ट्या व पट्ट्यांचे नक्षीकाम असून त्यांचा उठावदार प्रभाव दिसतो.

🔸 ४. पायऱ्या व जगती (जगतिलक्षणाध्याय):
मंदिर उंच जगती (plinth) वर उभे असून जगती सममित व भक्कम रचनेची आहे.
पायऱ्या सुबक व एकसंध, ज्यामुळे मंदिर अधिक स्थिर व भव्य भासते.
जगतीच्या टोकाला व परिसरात हिरवाईमुळे पवित्र व निसर्गसंपन्न वातावरण निर्माण होते.

🔸 ५. दगडाची शैली (दगडाचे लक्षण):
हे संपूर्ण मंदिर काळसर-राखाडी नेवासा दगडात कोरलेले आहे.
नेवासा दगड टिकावू व सूक्ष्म शिल्पकामास योग्य असल्यामुळे मंदिराचा प्रत्येक भाग उठून दिसतो.

🔸 ६. स्थापत्यसौंदर्य व छायांकन:
मंदिराभोवती घनदाट झाडी, हिरवी पार्श्वभूमी व निसर्गसंपन्न परिसर भव्य रचनेस पूरक ठरतो.
हे वातावरण मंदिराच्या पवित्रतेला व गूढतेला अधोरेखित करते.