🛕 मंदिर डिझाइन –11 🛕

🛕 मंदिर डिझाइन –11 🛕

₹6000.00

🛕 मंदिराचे सविस्तर वास्तुविश्लेषण

🔸 १. शिखर (शिखरलक्षणाध्याय)

मंदिराचे शिखर हे एकशिखर प्रकारचे असून नगरशैलीत बांधलेले आहे.
शिखर टप्प्याटप्प्याने पायऱ्यांसारखे उंचावत जाते, ज्याला भद्रशिखर म्हणतात.
प्रत्येक टप्प्यावर रथिका (उपशिखरे) कोरलेली आहेत, जी सममितीने ठेवलेली असून मध्य शिखराची भव्यता अधोरेखित करतात.
शिखरावर सुंदर व उठावदार कळस (kalasha) कोरलेला आहे. कळसाच्या खालच्या बाजूला आमलकसदृश अलंकारिक पट्ट्या कोरलेल्या दिसतात, ज्या शक्तिरूपतेचे प्रतीक आहेत.

🔸 २. गर्भगृह (गर्भगृह व पिठलक्षणाध्याय)

गर्भगृह हे मंदिराचा अंतर्मुख व पवित्र भाग आहे.
गर्भगृहात प्रवेशद्वारातून आत गेल्यावर नंदीची मूर्ती समोर दिसते, जी शिवस्वरूपतेचे प्रतीक आहे.
गर्भगृहात मध्यभागी पिठ्ठ्यावर (pedestal) देवतेची प्रतिमा स्थापलेली असते – ही प्रतिमा सौम्य आणि तेजस्वी आहे.
गर्भगृहाकडे जाणाऱ्या मार्गात शांतता व गूढतेचा अनुभव येतो.

🔸 ३. द्वार व स्तंभ रचना (द्वारलक्षणाध्याय)

प्रवेशद्वार अर्धवृत्ताकृती कमानीसह कोरलेले आहे, त्यावर वेलबुट्टी, देवताशिल्प, पुष्पमाळा व गजमुखांचे अलंकरण आहे.
द्वाराच्या दोन्ही बाजूंना भक्कम व नक्षीकामयुक्त स्तंभ उभे आहेत.
स्तंभांवर मानवी आकृत्या, गंधर्व, यक्ष, सिंह, गणेश, नंदी, शक्तिरूप देवी यांच्या प्रतिकात्मक मूर्ती खोदलेल्या आहेत.
प्रत्येक स्तंभावर पट्टे, फुलदाणी, वेलबुट्ट्या आणि अलंकारिक आकृत्यांचा समन्वय आहे.

🔸 ४. पायऱ्या व जगती (जगतिलक्षणाध्याय)

मंदिर जगती म्हणजे उंच चौथऱ्यावर (plinth) उभे केलेले आहे.
जगती सममित व मजबूत असून पायऱ्या सुबक व प्रमाणबद्ध कोरलेल्या आहेत.
पायऱ्यांच्या टोकाला सिंहमुख व नक्षीकाम केलेले दगडी आधार आहेत.
जगतीवरील कोपऱ्यांवर व पायऱ्यांच्या कडेवर सुंदर वेलबुट्ट्यांची अलंकरणे आहेत.
पायऱ्यांवरून वर जाताना भव्यता अधिक जाणवते.

🔸 ५. दगडाची शैली (दगडाचे लक्षण)

हे मंदिर संपूर्ण काळसर-राखाडी नेवासा दगडात साकारलेले आहे.
नेवासा दगडाचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याची टिकावू क्षमता व त्यावर सूक्ष्म व बारकाईचे शिल्पकाम सहज करता येते.
शिल्पकामाला उठावदार आणि दीर्घकाळ टिकणारा परिणाम देण्यासाठी हाच दगड निवडला जातो.

🔸 ६. स्थापत्यसौंदर्य व छायांकन

मंदिराच्या सभोवताल हिरवी झाडे व निसर्गमय परिसर आहे.
आजूबाजूच्या झाडांच्या सावलीमुळे मंदिराला गूढ व पवित्र वातावरण लाभते.
मंदिर परिसरात छोटे कुंड व रोपवेली ठेवून पवित्रतेत भर टाकली आहे.